kadencja 2012/2013

1. Wyjąwszy poniżej dokładnie opisane spotkania, w roku akademickim gościliśmy m.in. prof. UAM dr hab. Joannę Haberko („Tajemnica lekarska a in vitro„), dr n. med. Krzysztofa Kordela („Prawo do godnej śmierci„). Swoje referaty przedstawili także studenci – członkowie Koła: Basia Kamińska („Sądowo-lekarskie aspekty zgwałcenia”), Wojtek Janus („Odmowa udzielania świadczeń zdrowotnych przez lekarza„), Aleksandra Nadolna („Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) – System ochrony zdrowia w Polsce i na świecie”).

   Zapraszamy do przeczytania sprawozdań (poniżej) z następujących spotkań Koła:

   dr Artur de Rosier  – „Zdrowie psychiczne w prawie i medycynie” – spotkanie ze studentami medycyny, psychologii i prawa,

   Alicja Kociema – „Cena piękna” – spotkanie wigilijne Koła,

   Mateusz Langer, Michał Puk – „Reklama produktu leczniczego a przyjmowanie korzyści przez lekarza w świetle prawa podatkowego, karnego i etyki zawodowej” – spotkanie interdyscyplinarne kół naukowych: prawa medycznego Lege Artis i prawa podatkowego Pecunia.

   Zapraszamy również do przeczytania artykułu Aleksandry Nadolnej „eWUŚ, czyli przychodzi pacjent do lekarza”, opublikowanym na stronie internetowej Koła dnia 7 stycznia 2013 r.

   „Reklama produktu leczniczego a przyjmowanie korzyści przez lekarza w świetle prawa podatkowego, karnego i etyki zawodowej” 27.03.2013 r.

   Przyjmowanie przez lekarzy nagrody za reklamę produktu leczniczego wywołuje zdecydowane kontrowersje, będąc zarazem powszechnym zjawiskiem w praktyce lekarskiej.

   O płynnej granicy między tym co dopuszczalne a co niedopuszczalne rozmawialiśmy dnia 27 marca 2013 r. na wspólnym interdyscyplinarnym spotkaniu Koła Naukowego Prawa Medycznego “Lege Artis” i Koła Naukowego Prawa Finansowego “Pecunia” .

   Mateusz Langer, student IV roku prawa, członek “Pecunii”, przedstawił referat dotyczący reklamy produktu leczniczego a przyjmowania korzyści przez lekarza w świetle prawa podatkowego. Prelegent w swoim przemówieniu bazował przede wszystkim na ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, kwalifikując przyjmowane przez lekarzy upominki, nagrody i wszelkie dowody wdzięczności jako jednorazowe świadczenia niepieniężne, których opodatkowanie jest w istocie zależne od przekroczenia wartości 200 zł owego świadczenia. Skomplikowane w swej istocie zagadnienia podatkowe i finansowe, prelegent przedstawił w sposób profesjonalny, bardzo przejrzysty i atrakcyjny.

   Michał Puk, student III roku prawa, wiceprezes “Lege Artis”, przedstawił referat dotyczący reklamy produktu leczniczego a przyjmowania korzyści przez lekarza w świetle ustawy Prawo farmaceutyczne, Kodeksu karnego oraz etyki lekarskiej. Na wstępie prelegent omówił oraz przedstawił wyniki najnowszych badań socjologicznych rynku farmaceutycznego w Polsce, a następnie dokonał analizy pojęcia reklamy produktu leczniczego, uwzględniając jej wymogi oraz wyłączenia. Należy zauważyć, że przyjęcie korzyści w ramach reklamy jest dozwolone, jeżeli stanowi przedmiot związany z praktyką lekarską i nie przekroczy w swej wartości progu 100 zł.  Na zakończenie, prelegent omówił przesłanki i zasady odpowiedzialności karnej na podstawie ustawy Prawo farmaceutyczne, Kodeksu karnego (łapówkarstwo bierne, nadużycie władzy) oraz etyki zawodowej lekarza (rozdział IIa – związki lekarzy z przemysłem).

   Biorąc pod uwagę treść obydwóch wystąpień, wyraźna jest nie tylko pewna korelacja w zakresie progów finansowych (200 zł w ww. ustawie podatkowej, 100 zł w ustawie farmaceutycznej), lecz także szeroka więź omawianych zagadnień dotyczących przedmiotu spotkania, ukazanych w odmiennych aspektach w  regulacji prawa farmaceutycznego i  prawa podatkowego, co  w uznaniu organizatorów uzasadnia słuszność spotkania obu kół w ramach jednego tematu.

   “Zdrowie psychiczne w prawie i medycynie”

   Sprawozdanie z zorganizowanego przez Koło Naukowe Prawa Medycznego „Lege Artis” spotkania OROZ dr. Artura de Rosier z studentami na Wydziale Prawa i Administracji UAM 26 lutego 2013 r. 

   We wtorek dnia 26 lutego 2013 r. na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza mieliśmy zaszczyt gościć dr. Artura de Rosier. W spotkaniu, zorganizowanym przez Koło Naukowe Prawa Medycznego „Lege Artis”, uczestniczyli nie tylko studenci prawa, lecz również liczni studenci medycyny i psychologii, co znajduje swoje uzasadnienie w interdyscyplinarnym charakterze warsztatów.

   Interdyscyplinarność spotkania i szerokie grono jego uczestników wynika przede wszystkim z potrójnej roli, w jakiej wystąpił dr Artur de Rosier, tj.: biegłego psychiatry, wicedyrektora Szpitala dla Nerwowo i Psychicznie Chorych „Dziekanka” w Gnieźnie oraz Okręgowego Rzecznika Odpowiedzialności Zawodowej Wielkopolskiej Izby Lekarskiej. Wobec różnorodności pełnionych przez prelegenta funkcji, program warsztatów podzieliliśmy odpowiednio na 3 panele.

   

   W pierwszej kolejności została omówiona rola biegłego psychiatry w postępowaniu sądowym. Prelegent zaznaczył, że wielokrotnie badał oskarżonych w procesie karnym rozstrzygając, czy w czasie popełnienia czynu zabronionego byli poczytalni. Warto zauważyć, że zgodnie z art. 31 ust. 1 Kodeksu karnego niepoczytalność oznacza, że dana osoba „z powodu choroby psychicznej, upośledzenia umysłowego lub innego zakłócenia czynności psychicznych nie mogła w czasie czynu rozpoznać jego znaczenia lub pokierować swoim postępowaniem”, a więc de facto  nie popełnia przestępstwa – odpowiedzialność karna zostaje co do tej osoby wyłączona. Nie oznacza to jednak brak jakichkolwiek konsekwencji wobec sprawcy czynu, na co słusznie wskazał dr Artur de Rosier. Wobec niepoczytalnego sprawcy czynu zabronionego stosuje się środki zabezpieczające, w szczególności w postaci  umieszczenia w odpowiednim zakładzie psychiatrycznym – jeżeli czyn charakteryzował się znaczną społeczną szkodliwością oraz zachodzi wysokie prawdopodobieństwo jego powtórzenia. Poruszono również kwestię poczytalności ograniczonej, w przypadku której można orzec nadzwyczajne złagodzenie kary. Następnie, prelegent przybliżył zagadnienie upojenia patologicznego, niezwykle rzadkiego zjawiska, aczkolwiek znamiennego w aspekcie odpowiedzialności karnej. Należy zauważyć, że zgodnie z art. 31 ust. 3 Kodeksu karnego sprawca, który wprawił się w stan odurzenia bądź nietrzeźwości, powodujący wyłączenie lub ograniczenie odpowiedzialności, które przewidywał lub mógł przewidzieć – ponosi odpowiedzialność karną jak sprawca poczytalny, z wyjątkiem właśnie stanu upojenia patologicznego, które nie spełnia przesłanki przewidywalności wyłączenia bądź ograniczenia poczytalności.

   Prawa pacjenta chorego psychicznie w czasie leczenia były drugim tematem wystąpienia dr. Artura de Rosier. Prelegent skoncentrował się wokół zagadnień związanych z zastosowaniem przymusu bezpośredniego oraz przyjęciem pacjenta do szpitala psychiatrycznego bez jego zgody. Wskazano, że zgodnie z art. 18 ustawy z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego, przymus bezpośredni można zastosować jedynie wtedy, gdy przepis ustawy wyraźnie na to wskazuje albo w sytuacjach, w których pacjenci dopuszczają się zamachu przeciwko życiu lub zdrowiu własnemu lub innej osoby bądź bezpieczeństwu powszechnemu. Dotyczy to także przypadków niszczenia lub uszkadzania w sposób gwałtowny przedmiotów znajdujących się w ich otoczeniu oraz poważnego zakłócania lub uniemożliwiania funkcjonowania podmiotu leczniczego albo jednostki organizacyjnej pomocy społecznej. Ponadto, w sposób obrazowy przedstawiono formy zastosowania przymusu bezpośredniego, a więc: przytrzymanie, przymusowe podanie leków, unieruchomienie lub izolację, poprzez multimedialną prezentację m.in. kaftanu bezpieczeństwa. Następnie omówiono przesłanki oraz procedurę przyjęcia pacjenta do szpitala psychicznego za jego zgodą jak i bez jego zgody, na przykładzie znanych dr. Arturowi de Rosier konkretnych przypadków (kazusów). W celu dokładniejszego zrozumienia powyższych zagadnień, prelegent wraz z opiekunem naukowym Koła mgr Julitą Jabłońską przybliżyli uczestnikom spotkania ogólne zasady i regulacje dotyczące zgody pacjenta na przeprowadzenie badania i postępowanie diagnostyczno-terapeutyczne, nawiązano także do obowiązku zachowania tajemnicy lekarskiej.

   

   Na samym końcu warsztatów poruszono tematykę dotyczącą postępowania w przedmiocie odpowiedzialności zawodowej lekarza oraz rolę jaką w nim pełni okręgowy rzecznik odpowiedzialności zawodowej. Nasz gość słusznie wskazał, że rzecznik jest organem o charakterze prokuratorskim. Takie porównanie wynika przede wszystkim z faktu prowadzenia postępowania wyjaśniającego (mającego cechy prokuratorskiego postępowania przygotowawczego) oraz występowania przed sądem lekarskim w roli oskarżyciela. Zgodnie z regulacją ustawy z dnia 2 grudnia 2009 r. o izbach lekarskich, wspomniany organ może wszcząć postępowanie na wniosek bądź z urzędu, przeprowadzając w pierwszej kolejności czynności sprawdzające, niezbędne do wydania postanowienia o wszczęciu postępowania wyjaśniającego bądź o odmowie jego wszczęcia. Po przeprowadzonym postępowaniu wyjaśniającym, w czasie którego dochodzi m.in. do przesłuchania świadków, lekarzy, osoby pokrzywdzonej, uzyskania opinii biegłego, wydaje się postanowienie o umorzeniu postępowania bądź o przedstawieniu zarzutów – od którego to lekarz, w przedmiocie którego toczy się postępowanie, staje się „obwinionym”. Jeżeli istnieją podstawy, okręgowy rzecznik odpowiedzialności zawodowej sporządza i składa do okręgowego sądu lekarskiego wniosek o ukaranie wskazanego lekarza, za popełnienie przez niego przewinienia zawodowego. W nawiązaniu do art. 53 ustawy z dnia 2 grudnia 2009 r. o izbach lekarskich, warto w tym miejscu zauważyć, że za przewinienie zawodowe rozumieć należy każde „naruszenie zasad etyki lekarskiej oraz przepisów związanych z wykonywaniem zawodu lekarza.”

   Reasumując, przeprowadzone warsztaty nie tylko ze względu na swoją treść lecz także ciekawą, momentami humorystyczną formę, uznano za bardzo udane. Z niemałą dumą i radością członkowie Koła wraz z prelegentem dr. Arturem de Rosier odebrali fakt ogromnej frekwencji na spotkaniu, bowiem na zarezerwowanej dla 50 osób sali pojawiło się ponad 60 studentów, co stanowi dotychczasowy rekord. Na zakończenie spotkania, uczestnicy zostali zaproszeni na marcowe spotkanie Koła, na którym poruszona zostanie problematyka reklamy produktu leczniczego i przyjmowania korzyści przez lekarzy – w aspekcie odpowiedzialności karnej i zawodowej oraz z punktu widzenia prawa podatkowego.

   autor: Michał Puk, wiceprezes KN PM “Lege Artis”

   Wigilia Koła i referat „Cena piękna” 18.12.2012 r.

Ile jesteśmy wstanie poświęcić w dążeniu do piękna?

Czy można ograniczyć ryzyko związane z zabiegiem do minimum? Czy warto się narażać swoje ciało?

Czy lekarz może się zwolnić się od odpowiedzialności? Gdzie szukać pomocy, gdy skutek estetyczny jest odmienny od zamierzonego???

Zagadnienia te poruszyło Koło Naukowe Prawa Medycznego Lege Artis na   wigilijnym spotkaniu Koła dnia 18.12.2012 r., podczas którego, został przedstawiony referat pod tytułem:

“Cena piękna -prawne aspekty chirurgii estetycznej”

wygłoszony przez Alicję Kociembę

Po referacie, toczyliśmy dyskusję, której moderatorem był nasz opiekun naukowy – mgr Julita Jabłońska.

W końcu dotarliśmy do części nieformalnej – rozpoczęliśmy świętować Wigilię Koła.

Dzieliliśmy się opłatkiem, jedliśmy własnoręcznie upieczone ciasta i pierniki oraz rozmawialiśmy o bieżących sprawach Koła, o pomysłach na przyszłość oraz o dodatkowych kwestiach związanych z medycyną estetyczną.

Niezwykły zapał członków Koła sprawił, że nawet towarzyska rozmowa wigilijna nie była pozbawiona swej części merytorycznej.

 

 

07.01.2013 r.

Aleksandra Nadolna

„eWUŚ, czyli przychodzi pacjent do lekarza”

Dowód osobisty i numer PESEL wystarczą, aby dostać się do lekarza. Z dniem 1 stycznia br. działa system elektronicznej Weryfikacji Uprawnień Świadczeniobiorców (eWUŚ). Pozwala on na sprawdzenie online, czy pacjent jest ubezpieczony.
Od 1 stycznia 2013 roku, pacjenci przychodzący do placówek ochrony zdrowia nie muszą przynosić dokumentów potwierdzających ubezpieczenie. Pracownicy rejestracji mogą sprawdzać ich uprawnienia online na podstawie numeru PESEL, który należy potwierdzić mając ze sobą dokument tożsamości.
Ubezpieczenie będzie sprawdzane w systemie elektronicznej Weryfikacji Uprawnień Świadczeniobiorców (eWUŚ). Dotyczy to gabinetów lekarskich, przychodni i szpitali, które mają podpisane umowy z NFZ.

Nie martw się!
Jeśli w rejestracji otrzymasz informację, że NFZ nie potwierdził Twoich uprawnień do świadczeń, a wiesz, że masz do nich prawo, możesz je potwierdzić – tak jak dotychczas – za pomocą dokumentów papierowych, np. zaświadczeniem z zakładu pracu, legitymacją emeryta lub rencisty, aktualnym zgłoszeniem do ubezpieczenia zdrowotnego.
Jeżeli nie masz przy sobie takiego dokumentu, możesz złożyć oświadczenie o Twoim prawie do świadczeń, które musi zawierać podstawę prawną do świadczeń, np. zawarta umowa o pracę.

Wystarczy numer PESEL oraz dokument potwierdzający tożsamość!
System ma pozwolić na szybkie sprawdzenie, czy osoba korzystająca ze świadczeń zdrowotnych posiada uprawnienia. Dzięki temu pacjenci są zwolnieni z dotychczasowego obowiązku okazywania dokumentu potwierdzającego ubezpieczenie (np. książeczki ubezpieczeniowej lub druku RMUA).